Rüyalar Hakkında Uzmanların Düşünceleri…

Bilginler arasında hâlâ bir inceleme konusu olan rüya, insan­ların hayatında mümkün bir rol oynadığı inkâr edilmez bir gerçek­tir. Rüya, her insanın tabiî bir ihtiyacı olan uyku esnasında, zi­hinde beliren birtakım düşünce ve hayallerden ibarettir. Rüyayı gö­ren kimse, hakikaten bu hayal âleminde yaşadığını sanır.

İnsanların uykuda gördükleri ve birbirine benzemeyen sayı­sız rüyalar, bazen vuku bulmuş olayların tekrarlanması, bazen olma­sı arzu edilenlerin görülmesi gibi tabiî şekillerde olduğu gibi, saçma sapan, aklın alamayacağı anormal şeyler de görülür.

Eski Yunan filozofu Heraklatyüs’ün rüya hakkında şu sö­zü meşhurdur:
“Uyanık olan insanlar için tek bir dünya vardır. Uykuda olan­ların ise her birinin ayrı âlemi vardır, Onun içinde dönerler.”
Meşhur Psikolog Freur: “Rüya uykunun bekçisidir.” diyor.

Rüya hakkında Batı bilginleri şu malûmatı veriyor:
“Rüyalar, uyanık iken geçen muhtelif olayların şuuraltı ya­kınlaşmasıdır. Başka bir tâbirle rüya günün tortusudur. Rüya ruhî hayatın mühim bir parçasıdır. Bir insanın bütün hayatı tıpkı bir ceviz kabuğu gibi bir rüya içine toplanabilir. Rüya, insanoğlunun kendini tanımaya başladıktan sonra ha­yal gücünü faaliyete geçiren ruhî bir olaydır.”

Kontes Sirkof’un, rüya hakkında yazdığı bir eserden aldığı­mız şu satırlar dikkate şayandır:
“Bazıları rüyanın insan muhayyelesinin doğurduğu bir takım hezeyanlar ve evhamlardan ibaret olduğuna inanırlar. Halbuki bu yanlış bir inançtır. İnsan uyuduğu zaman cesedin bağlarından kurtu­lan ruh muhakkak ki büyük bir rol oynamaktadır.
Rüyalar, uyanan adamın düşünceleridir, onları gizli bir kuv­vet iyiliğimiz için faaliyete getirmiştir. Onun için her rüyanın bir mânâsı ve kendine has bir yorumu vardır.”

İptidaî insanlar rüyalarında atalarının veya insan üstü varlık­ların kendilerini gösterdiklerini sanırlar ve böylece ruhlar âlemi ile bağ kurduklarına inanırlardı.
Eski Mısırlılar, Güldanîler, İbranîler rüyaların geleceği haber verdiğine, rüyanın sihirli bir kuvvet olduğuna inandıkları için rüya tâbirini bir bilgi dalı haline getirmiş ve onu bir hayli genişletmişler­di.

Hazret-i Yusufun hikâyesi bunun en bariz bir delilidir.
Hz. Yusuf henüz çocuk iken rüyasında on bir yıldızla güneş ve kamerin kendisine secde ettiklerini görmüş ve bunu ertesi gün babası Hz. Yakub’a anlatmış, o da bu rüyayı tâbir etmiş ve Hz. Yu­suf’un büyük bir makama erişeceğini ve on bir kardeşiyle ana ve ba­basının, önünde hürmetle eğileceklerini söyleyerek, bunu şimdilik kardeşlerinden gizlemesini istemişti.
Aradan yıllar geçmiş, Hz. Yusuf, Mısır Firavununun sarayın­da, tâbir edip gerçek çıkan rüyaları sayesinde büyük bir makama geçmiş ve meşhur hikâyesinde belirtildiği gibi, Mısır’a gelen kar­deşleri ve ana babası huzurunda baş eğmişler ve böylece çocuk iken gördüğü rüya hakikat olmuş.

Eski çağlarda, rüyaya büyük önem veren insanlar, ondan fay­dalanma yoluna gitmişlerdi. Öyle ki rüya tâbircilerinden uygun bir netice almadan savaşa bile gitmezlerdi.
Büyük İskender, seferlerinde daima yanında birkaç rüya tâbircisi bulundururdu. Onlara, gördüğü rüyaları tâbir ettirip ona göre hareket ederdi. Bir rivayete göre, muhasara ettiği bir kentin zaptı uzayınca bundan vazgeçmek istemiş, fakat o sıralarda gördüğü bir rüyayı tâbir eden yorumcuların zaferin yakın olduğunu söylemeleri üzerine savaşa devam etmiş ve gördüğü rüya gerçekleşerek kaleyi fethetmiş.

Rüyada, bazen görülen bir olay insanın ruhunda derin bir ıs­tırap bırakır, meselâ bir cinayete veya bir yangına şahit olunca, he­men uykusundan korku ile uyanır ve bir müddet o korkunç olayın tesirinden kurtulamaz, kendine gelip bunun bir rüya olduğunu gö­rünce içi rahat eder ve tekrar uykuya dalar.

Halbuki bu olayları uyanık iken görse, her ne kadar korku ve heyecan geçirse de fazla ürkeklik duymaz ve rüyanın ruhunda bırak­tığı tepkiyi duymaz.

Rüya İncelemeleri

Rüyanın birçok tuhaflıkları vardır. Rüyada insan olmayacak şeyleri görür, yüzlerce yıl önce ölmüş meşhur bir şahsiyetle buluşur. Bir felâkete uğrayıp acayip bir şekilde kurtulur. Bazen özlemini duyduğu gurbette olan yakınlarıyla görüşür.

Rüyaların en hayret verici tarafı süratlidir. Aslında birkaç sa­at hattâ birkaç gün süren bir hâdise, rüyada birkaç dakika içinde olup biter. Yapılan incelemelere göre rüyanın süresi birkaç dakika ile bir saat kadardır. Vasatî olarak yirmi dakika devam eder. Daha fazla sürdüğünü söyleyen bilginler de vardır.

Birçok hâdiseler rüya görmemize sebep olur. Bunları uyku­dan önce ve uyku esnasında olan hâdiseler diye iki kısma ayırabili­riz.

Uyumadan önce okuduğu bir cinai romanın veya sinemada veya tiyatroda gördüğü bir dramın etkisi altında kalıp korkunç bir rüya görenler çoktur. Yatmadan önce bir aşk romanı okumuş veya aşk filmi gör­müş bir kimsenin pembe bir rüya görmesi de mümkündür.

Uyku esnasında vücuda dokunan şeyler de rüya görülmesine sebep olur. Örtünün kayması, ayakların üşümesi, burunun yastığa dokunması, iyi veya korkulu rüya görmeye âmil olur. Bazen bir çıngırak sesi, sokaktan geçen bir arabanın gürültü­sü, koku, ıslaklık, hararet çeşit çeşit rüyaların görülmesine sebebi­yet verdiği sâbittir. Meselâ uyumakta olan bir adama gül veya yase­min esansı koklatıldığında kendini hiç görmediği bir şehirde bir çi­çek bahçesinde veya bir ıtriyat mağazasında görebilir.

Uyuyan bir kimseye çimdik atılınca rüyasında kolundan ya­ralandığını veya kolunun üzerine düştüğünü görebilir. Bir insan çocuk iken korktuğu şeylerin zaman zaman kendi­sini göstermesinin de tesiri vardır. Çocukluğunda tesiri altında kal­dığı bir olayın yıllar sonra rüyasına girdiği görülmüştür.

Hatırlanan rüyalar daha çok uyanılacağı sırada görülen rüya­lardır. Sabaha karşı görülen rüyaların açık, vâzıh olması ondan ileri gelmektedir. Derin bir uykuda iken görülen rüyalar ekseriya unutulur. Rü­yalar umumiyetle renksiz olarak görülür, renkli rüyalar çok nâdir olarak görülür.

Aynı rüyalar, tekerrür edebilir, rüya tâbircilerine göre bu gibi rüyalar uyarıcıdır.
Bir rüya görürken uyanan bir kimsenin, tekrar uyuduğu zaman o rüyanın devamını görmesi mümkündür. Rüyasında gördüğü şeyin ertesi gün gerçekleştiğini görenler çoktur. Bu gibi rüyalar ekseriyetle sabaha karşı görülür. Çünkü o za­mana kadar vücut sindirim ameliyesiyle meşguldür.